Zastawa stołowa – Jak prawidłowo ułożyć ją na stole?

Ułożenie zastawy stołowej na formalne przyjęcie – krok po kroku

Ułożenie zastawy stołowej na formalne przyjęcie wymaga precyzyjnego zaplanowania i dbałości o detale. Warto wiedzieć, jak prawidłowo umieścić sztućce, talerze i inne akcesoria, aby zachować porządek, elegancję oraz komfort gości. Zasady te są nie tylko zgodne z etykietą, ale także pomagają w sprawnym serwowaniu potraw, co ma duże znaczenie w przypadku oficjalnych uroczystości. Oto szczegółowy przewodnik, który pomoże Ci przygotować stół na każde formalne przyjęcie.

1. Przygotowanie stołu – podstawy

Na samym początku należy zadbać o odpowiednią przestrzeń na stole. Obrus powinien być starannie wyprasowany i dobrze dopasowany do rozmiaru stołu, zwisając z każdej strony co najmniej 20 cm. Ważne, aby stół był czysty i wolny od zbędnych przedmiotów. Następnie, jeśli masz dostępny podtalerz, połóż go na środku miejsca każdego gościa. W przeciwnym razie użyj talerza głównego, który będzie stanowił bazę dla pozostałych naczyń.

2. Ułożenie talerzy – zasady kolejności

W przypadku formalnego nakrycia, na stole powinny znaleźć się różne talerze, które będą wykorzystywane w trakcie przyjęcia. Na samym dole znajduje się talerz podtalerzowy (lub talerz główny, jeśli nie używamy podtalerza), na którym kładziemy talerz na danie główne. Na nim umieszczamy talerz na zupę, który powinien być głębszy i napełniony odpowiednią potrawą. Kolejnym talerzem może być talerz na przystawkę lub zakąski, umieszczany w lewym górnym rogu, poza głównym talerzem.

3. Układ sztućców – krok po kroku

Układanie sztućców jest kluczowe dla estetyki stołu i sprawności serwowania posiłków. Sztućce należy rozłożyć w odpowiedniej kolejności, w zależności od tego, kiedy będą używane. Od zewnątrz zaczynamy od sztućców, które będą używane na początku, a te bliżej talerza przeznaczone są do ostatnich dań. Poniżej przedstawiamy szczegółowy układ:

• Widelec do przystawek: Umieszczamy po lewej stronie talerza, ząbkami skierowanymi w górę.
• Widelec do dania głównego: Leży po lewej stronie talerza głównego, tuż obok widelca do przystawek.
• Noże: Zawsze umieszczamy je po prawej stronie talerza, ostrzem skierowanym do środka.
• Łyżka: Jeśli w menu znajduje się zupa, łyżka powinna leżeć po prawej stronie noża.
• Widelec do deseru: W zależności od rodzaju deseru, może być położony poziomo nad talerzem głównym lub ułożony na talerzu deserowym, jeśli taki jest przewidziany.

4. Szkło i napoje – jak rozstawić kieliszki?

W zależności od rodzaju przyjęcia, należy przygotować odpowiednie szkło. Standardowo na stole powinny znaleźć się kieliszki do wina – do białego wina umieszczamy kieliszek o mniejszej czaszy, a do czerwonego wina – większy kieliszek. Jeśli serwujemy wino musujące, kieliszek do szampana powinien być ustawiony obok kieliszka na wino czerwone. Kieliszek do wody powinien znaleźć się po lewej stronie, a kieliszek do wina – po prawej. Jeśli przewidziano serwowanie innych napojów, kieliszki do napojów gazowanych czy napojów bezalkoholowych również mają swoje miejsce na stole.

5. Ostatnie detale – serwetki i dekoracje

Serwetki na formalnym przyjęciu pełnią nie tylko funkcję praktyczną, ale także estetyczną. Powinny być starannie złożone i umieszczone na talerzu, obok talerza głównego lub na stole obok sztućców. Dodatkowo, aby nadać stołowi elegancki wygląd, warto dodać delikatne dekoracje, takie jak kompozycje kwiatowe w małych wazonikach, czy subtelne świeczki na stole. Należy jednak pamiętać, aby dekoracje nie zasłaniały widoku między gośćmi i nie utrudniały swobodnej rozmowy.

6. układania zastawy stołowej

Ułożenie zastawy stołowej na formalne przyjęcie to proces, który wymaga uwagi i dbałości o każdy detal. Zachowanie porządku i elegancji w rozmieszczeniu talerzy, sztućców i szkła jest kluczowe nie tylko ze względu na estetykę, ale także na komfort gości. Dzięki przestrzeganiu zasad savoir-vivre’u, twój stół z pewnością zrobi wrażenie na zaproszonych gościach, a sam posiłek stanie się przyjemnością nie tylko dla podniebienia, ale i oka.

Podstawowe zasady ułożenia zastawy stołowej – co powinieneś wiedzieć?

Ułożenie zastawy stołowej to temat, który często sprawia trudności, szczególnie w kontekście oficjalnych posiłków, ale także przy codziennym nakrywaniu stołu. Zasady te są oparte na tradycji, etykiecie oraz praktycznych wskazówkach, które pomagają w estetycznym i funkcjonalnym rozmieszczeniu naczyń oraz sztućców. Niezależnie od tego, czy przygotowujesz stół na elegancki obiad, czy kameralną kolację z rodziną, warto poznać podstawowe zasady, które sprawią, że nakrycie będzie zarówno stylowe, jak i wygodne.

Elementy zastawy stołowej

Podstawowa zastawa stołowa składa się z kilku niezbędnych elementów, które muszą być umiejscowione w odpowiedni sposób. Każdy element pełni swoją funkcję, a ich rozmieszczenie ma ogromne znaczenie w kontekście estetyki i wygody podczas posiłku. W skład podstawowej zastawy stołowej wchodzą:

• Talerz głęboki i płytki – talerz głęboki używany jest do zupy, a płytki do dań głównych oraz przystawek.
• Sztućce – ich rozmieszczenie zależy od kolejności dań, a także od tego, które sztućce będą używane w pierwszej kolejności.
• Kieliszki i szklanki – dobór odpowiednich naczyń zależy od serwowanych napojów.
• Talerzyk deserowy – używany po zakończeniu głównych dań.
• Sosjery i karafki – służą do serwowania sosów, wina czy wody.

Podstawowe zasady ułożenia sztućców

Układ sztućców na stole jest kluczowy, aby każdy gość wiedział, jakich narzędzi używać do poszczególnych dań. Zasady te są oparte na kolejności posiłków, co sprawia, że posiłek przebiega sprawnie i bez zakłóceń. Oto kilka podstawowych zasad:

• Sztućce po lewej i prawej stronie talerza – na lewo od talerza układa się widelce, a na prawo noże i łyżki. Noże powinny mieć ostrze skierowane do talerza.
• Układ sztućców – sztućce układa się od zewnątrz do wewnątrz, zaczynając od tych, które będą używane jako pierwsze. Na przykład, jeśli w menu znajduje się zupa, łyżka powinna znajdować się najbliżej talerza.
• Brak nadmiaru sztućców – na stole nie powinno być więcej niż trzech rodzajów sztućców po każdej stronie talerza. Jeśli potrzebne są dodatkowe sztućce, powinny zostać umieszczone nad talerzem.
• Pozycja sztućców po zakończeniu posiłku – gdy gość kończy jeść, sztućce powinny być ułożone równolegle na talerzu, a ich uchwyty skierowane w prawo, na godzinę piątą.

Układ kieliszków i szklanek

Kieliszki oraz szklanki są kluczowym elementem zastawy stołowej, zwłaszcza jeśli na stole pojawiają się napoje alkoholowe lub napoje gorące. Ułożenie ich na stole ma również swoje zasady, które zapewniają porządek i estetykę:

• Kieliszki do wina – kieliszek do białego wina powinien znajdować się z prawej strony, nieco za kieliszkiem do czerwonego wina, który jest większy. W przypadku wody, kieliszek stawia się obok kieliszka do wina.
• Szklanki do napojów – jeśli na stole znajdują się szklanki, ustawiamy je na prawo od kieliszków, w pobliżu talerza. Wszystkie naczynia muszą być ustawione w odległości około 5 cm od siebie.

Obrus i podkładki

Obrus to element, który pełni nie tylko funkcję praktyczną, ale i dekoracyjną. Warto wybierać obrusy o neutralnym kolorze, które pasują do większości okazji. Najlepiej sprawdzają się obrusy białe, ale jeśli stół nie jest zniszczony, można również zrezygnować z obrusu i używać podkładek. Dodatkowo, przy eleganckich nakryciach warto pamiętać o odpowiednich serwetkach, które układa się na talerzu lub obok talerza, w zależności od formy posiłku. Warto także pamiętać, że przygotowanie stołu to proces, który wpływa na całą atmosferę spotkania. Prawidłowe ułożenie zastawy stołowej sprawia, że goście czują się komfortowo, a sama kolacja nabiera eleganckiego charakteru. Podążając za zasadami etykiety, stworzysz wyjątkową atmosferę, która zostanie doceniona przez każdego uczestnika wydarzenia.

Jakie akcesoria i dodatki wzbogacą Twoje ułożenie zastawy stołowej?

Ułożenie zastawy stołowej to nie tylko kwestia estetyki, ale także praktyczności. Zastawa odpowiednio dopasowana do okazji i stylu stołu może wprowadzić elegancję i harmonię, tworząc niezapomnianą atmosferę podczas posiłku. Istnieje jednak wiele akcesoriów i dodatków, które mogą wzbogacić wygląd stołu, czyniąc go jeszcze bardziej wyjątkowym. W tej sekcji przedstawimy najważniejsze elementy, które dodadzą uroku każdemu nakryciu stołu.

1. Eleganckie serwetki i pierścienie na serwetki

Serwetki to jeden z podstawowych elementów, które mogą odmienić wygląd zastawy stołowej. Choć pełnią funkcję praktyczną, to także świetnie komponują się z resztą dekoracji. Można je dobrać do koloru zastawy, obrusu czy podkładek, co tworzy spójny i harmonijny wygląd całej aranżacji. Serwetki z materiałów takich jak len, bawełna czy jedwab wprowadzą odrobinę luksusu na stół. Do serwetek warto dodać pierścienie na serwetki, które dodatkowo podkreślą elegancję nakrycia. Pierścienie w różnych kształtach – od klasycznych, po bardziej nowoczesne, np. w formie kwiatów lub geometrycznych wzorów – doskonale uzupełniają styl stołu. Mogą być wykonane z różnych materiałów, jak metal, drewno, a nawet kryształ, co nadaje im wyjątkowego charakteru.

2. Stylowe świeczniki i oświetlenie

Oświetlenie pełni niezwykle ważną rolę w każdej aranżacji stołu, szczególnie podczas wieczornych posiłków. Świeczniki to doskonały sposób na wprowadzenie romantycznego nastroju i podkreślenie atmosfery uroczystości. Można postawić je na stole, wzdłuż obrusu lub na podstawkach, aby nadać przyjęciu elegancki i ciepły charakter. Wybór odpowiednich świeczników zależy od stylu aranżacji. Świeczniki z mosiądzu, srebra lub kryształu będą pasować do formalnych uroczystości, a te wykonane z drewna lub ceramiki doskonale sprawdzą się na mniej formalnych spotkaniach. Warto także pamiętać o ekologicznych świecach sojowych, które palą się dłużej i są przyjazne dla środowiska.

3. Dekoracyjne talerze i miski

Wzbogacenie zastawy stołowej o dekoracyjne talerze i miski to kolejny sposób na podkreślenie wyjątkowości stołu. Talerze z unikalnym wzorem, kolorowe miski czy ozdobne filiżanki mogą stanowić główny punkt dekoracyjny, wokół którego rozplanowane będą pozostałe akcesoria. Istotne jest, by elementy te współgrały z resztą zastawy, nie przytłaczając jej nadmiarem detali. Do dekoracyjnych talerzy warto dodać miski w różnych kształtach – zarówno głębokie, jak i płaskie, które mogą pełnić rolę dekoracyjną, jak również funkcjonalną, np. na sałatki, owoce czy przystawki. Miski i talerze, które mają unikalny design, mogą stać się główną atrakcją stołu, nadając mu niepowtarzalnego charakteru.

4. Stylowe podkładki i obrusek

Podkładki to akcesoria, które nie tylko pełnią funkcję ochronną, ale również dekoracyjną. Mogą być wykonane z różnych materiałów, takich jak skóra, tkanina, czy naturalne włókna roślinne. Odpowiednio dobrane podkładki doskonale podkreślają styl stołu, tworząc eleganckie tło dla zastawy. Obrusy, z kolei, stanowią kluczowy element dekoracji stołu, wprowadzając harmonię i porządek. W zależności od okazji, można wybrać obrusy o prostym wzorze na codzienne posiłki lub obrusy z haftami, które będą idealne na uroczystości i bardziej formalne spotkania. Dobrze dobrany obrus dodaje stołowi klasy i elegancji.

5. Kwiaty i rośliny doniczkowe

Wprowadzenie świeżych kwiatów na stół to doskonały sposób na dodanie żywego akcentu do zastawy. Kwiaty w wazonach o różnych wysokościach mogą stanowić centralny punkt stołu, przyciągając wzrok gości. Dla osób, które preferują subtelniejsze rozwiązania, świetnym wyborem będą rośliny doniczkowe w małych, eleganckich donicach, które dodałyby naturalnego uroku każdemu nakryciu stołu. Kwiaty i rośliny to także świetny sposób na wprowadzenie kolorystycznych akcentów, które harmonizują z resztą dekoracji. Warto wybierać kwiaty sezonowe, które będą pasować do pory roku, bądź zgodnie z paletą kolorów, jaką mamy na stole.

6. Personalizowane dodatki

Warto również rozważyć wykorzystanie personalizowanych dodatków, takich jak specjalne naklejki na talerze, podkładki z inicjałami gości czy indywidualnie zaprojektowane serwetki. Tego typu akcesoria nadają uroczystości niepowtarzalnego charakteru i sprawiają, że goście czują się wyjątkowo. Personalizowane elementy są także doskonałym sposobem na wyróżnienie stołu podczas ważnych wydarzeń, takich jak wesela czy rocznice. Akcesoria i dodatki to kluczowy element, który decyduje o wyjątkowości każdego ułożenia zastawy stołowej. Warto zadbać o każdy szczegół, aby stworzyć harmonijną i elegancką aranżację, która będzie zachwycać gości i sprawi, że każde spotkanie przy stole stanie się niezapomnianym wydarzeniem.

Zastawa stołowa na specjalne okazje – jak ją udekorować?

Udekorowanie stołu na specjalną okazję to sztuka, która łączy estetykę, funkcjonalność i odpowiednią etykietę. Każde wydarzenie – od eleganckiej kolacji po rodzinne święto – zasługuje na starannie zaprezentowaną zastawę, która podkreśli jego wyjątkowość. Dobrze dobrana zastawa stołowa jest nie tylko praktycznym elementem spotkania, ale również wprowadza gości w odpowiednią atmosferę. Jak więc udekorować stół, by każda okazja nabrała blasku? Przedstawiamy sprawdzone zasady i kreatywne pomysły na elegancką aranżację stołu, które z pewnością zachwycą Twoich gości.

1. Wybór zastawy stołowej – dopasowanie do okazji

Wybór zastawy stołowej na specjalne okazje to kluczowy etap dekorowania stołu. W zależności od charakteru wydarzenia, należy dobrać odpowiednią zastawę. Dla formalnych przyjęć najlepsza będzie klasyczna, elegancka zastawa. Zestaw białych talerzy z delikatnymi zdobieniami lub w minimalistycznym stylu świetnie wpisuje się w taką atmosferę. Z kolei na mniej formalne spotkania, takie jak rodzinne kolacje, warto postawić na zestawy w odcieniach beżu, złota czy pastelowych kolorach, które nadadzą przytulnego charakteru. Ważne jest, aby zastawa pasowała do stylu wnętrza, w którym odbędzie się wydarzenie. Nowoczesne, proste wzory świetnie sprawdzą się w minimalistycznych aranżacjach, podczas gdy w bardziej tradycyjnych przestrzeniach warto wybrać eleganckie zastawy z klasycznymi motywami. Zastanów się również nad materiałem – porcelana, ceramika czy szkło – każdy z tych materiałów nadaje inny charakter całej dekoracji.

2. Obrusy i serwetki – subtelne akcenty dekoracyjne

Obrus i serwetki to nie tylko praktyczne elementy, ale również doskonałe akcenty dekoracyjne. Do eleganckiej zastawy wybierz obrusy w stonowanych kolorach, takich jak biały, srebrny lub złoty. Możesz dodać elementy, które będą pasowały do kolorystyki zastawy – na przykład obrus w odcieniu beżu i serwetki w kontrastującym kolorze, na przykład w ciemnym granacie, które będą stanowiły subtelny akcent kolorystyczny. Serwetki najlepiej składać w sposób elegancki, tworząc z nich kształty pasujące do tematyki wydarzenia. Możesz również postawić na serwetki w formie wiązanej, udekorowane subtelnymi dodatkami, takimi jak kwiaty, drobne kokardy czy złożone w formie ozdobnych wachlarzy. Takie detale wzbogacą aranżację stołu, dodając jej wyrafinowanego wyglądu.

3. Kwiaty i dodatki – dekoracje stołu, które zachwycają

Ozdoby stołu na specjalne okazje nie mogą obyć się bez kwiatów. Bukiety to ponadczasowa dekoracja, która nigdy nie wychodzi z mody. Wybór kwiatów powinien odpowiadać charakterowi wydarzenia. Na eleganckie przyjęcia najlepiej sprawdzą się delikatne kwiaty, takie jak róże, lilie czy frezje. Dla bardziej swobodnych spotkań warto wybrać kwiaty polne, np. chabry czy stokrotki, które wprowadzą lekkość i naturalność do całej aranżacji. Oprócz kwiatów, warto także wykorzystać inne dekoracyjne dodatki. Świeczki to świetny sposób na nadanie stołowi wyjątkowego klimatu. Wybierz eleganckie świeczniki, najlepiej w złotych lub srebrnych odcieniach, które będą pasować do całej aranżacji. Drobne ozdoby, takie jak kryształki, perełki, gałązki czy liście, również mogą dodać uroku i wprowadzić odrobinę blasku na stół.

4. Sztućce, kieliszki i talerze – perfekcyjne ułożenie

Ułożenie sztućców to jeden z najważniejszych elementów eleganckiego nakrycia stołu. Sztućce powinny być ułożone zgodnie z etykietą: noże i łyżki po prawej stronie talerza, widelce po lewej, a sztućce deserowe ponad talerzem. Jeśli planujesz serwować więcej niż jedno danie, pamiętaj, że należy używać sztućców od zewnątrz do wewnątrz – w zależności od kolejności serwowanych potraw. Kieliszki do wina lub szampana również mają swoje miejsce na stole – w przypadku wina białego, kieliszki stawiamy z prawej strony talerza, a do czerwonego wina – nieco bardziej w lewo. Kieliszki do szampana można ustawić obok kieliszków do wina, w zależności od liczby gości. Nie zapominaj także o odpowiednim ustawieniu talerzy – talerz główny umieszczamy w centrum, a talerze do sałatek lub deserów po jego lewej stronie. Talerze muszą być ustawione na odpowiednich odległościach, aby każdy gość miał przestrzeń do komfortowego spożywania posiłków.

Dekorowanie stołu na specjalne okazje to nie tylko kwestia estetyki, ale także świadomego doboru elementów, które wprowadzą gości w odpowiednią atmosferę. Elegancka zastawa stołowa, dopasowane obrusy i serwetki, subtelne dodatki w postaci kwiatów i świec oraz odpowiednie ułożenie sztućców i kieliszków – to wszystko składa się na perfekcyjnie udekorowany stół, który będzie zachwycać gości przez cały wieczór. Pamiętaj, że każda detal jest ważny, aby stworzyć niezapomniany klimat na każdej wyjątkowej okazji.

Zastawa stołowa ułożenie – Jak prawidłowo ustawić stół?

Ułożenie zastawy stołowej ma ogromne znaczenie nie tylko w kontekście estetyki, ale także praktyczności i kultury jedzenia. Zasady nakrywania stołu mogą wydawać się skomplikowane, ale zrozumienie podstawowych zasad pomoże stworzyć elegancki i funkcjonalny stół na każdą okazję. W tym artykule omówimy, jak prawidłowo ustawić zastawę stołową, dbając o jej porządek, estetykę i wygodę gości.

1. Zasady nakrywania stołu: Jak zacząć?

Ułożenie zastawy stołowej zaczyna się od podstawowego wyboru obrusu, który stanowi tło dla wszystkich elementów nakrycia. Idealnie sprawdzi się jednolity, najlepiej biały obrus, który podkreśli elegancję stołu. Zbyt wzorzysty materiał może przyciągać uwagę, odciągając ją od samej zastawy. Obrus powinien być starannie wyprasowany i odpowiedniej długości – optymalnie z 20-30 centymetrowymi zwisami po każdej stronie stołu. Na tak przygotowanej powierzchni układamy resztę elementów. Ważnym elementem są także serwetki, które nie tylko pełnią funkcję praktyczną, ale i dekoracyjną. Na formalne przyjęcia serwetki najlepiej wybierać materiałowe, w białym kolorze, zwinięte w ozdobny sposób lub umieszczone w pierścieniu. W bardziej casualowych okolicznościach wystarczą serwetki papierowe, dostępne w różnych kolorach i wzorach. Serwetki umieszczamy po lewej stronie talerza.

2. Ułożenie talerzy – jak zrobić to zgodnie z zasadami?

Zastawa stołowa to nie tylko talerze, ale i sztućce, kieliszki, miseczki czy filiżanki. Zanim jednak przejdziemy do rozmieszczenia sztućców, warto zastanowić się, jak prawidłowo ustawić talerze. Należy pamiętać, że talerze powinny być ułożone w sposób praktyczny, ale i estetyczny. Na stole powinny znaleźć się co najmniej trzy rodzaje talerzy: talerz podtalerzowy, talerz przystawkowy i talerz główny. Podtalerz ustawiamy około 2 cm od krawędzi stołu, tuż przy nim kładziemy talerz przystawkowy, a na nim talerz główny. W momencie serwowania kolejnych dań, talerze powinny być wymieniane, nie tworzymy jednak piramidy z talerzy. Każdy element serwisowy ma swoje miejsce, a zmiana talerza ma na celu zachowanie porządku i wygody gości.

3. Sztućce – jak prawidłowo je ułożyć?

Sztućce są kluczowym elementem nakrycia stołu, który pomaga zorganizować kolejność podawania dań. Zasady savoir-vivre mówią, że sztućce należy układać w odpowiedniej kolejności, od zewnętrznych do wewnętrznych, zależnie od tego, jakie danie będzie podawane jako pierwsze. Sztućce do zupy (łyżka) i do przystawek powinny znajdować się na zewnątrz, a sztućce do dania głównego (widelec i nóż) tuż przy talerzu. Widelce kładziemy po lewej stronie talerza, a noże i łyżki po prawej, z ostrzem zwróconym do talerza. Dla dań deserowych przygotowujemy dodatkowe sztućce – widelczyk i łyżeczkę, które układamy nad talerzem. Taki układ pozwala na płynne przejście od jednego dania do drugiego, bez konieczności zbierania brudnych sztućców w trakcie posiłku.

4. Kieliszki i szklanki – jak je ustawić?

Kieliszki i szklanki są równie ważne jak talerze i sztućce w kontekście prawidłowego nakrycia stołu. Na stole nie może zabraknąć kieliszków do wina, szklanek do napojów bezalkoholowych oraz kieliszków do wódki lub szampana, jeśli to konieczne. Ustawiamy je na prawej stronie talerza, lekko na prawo i w górę. W zależności od liczby dań, kieliszki mogą być układane w formie piramidy lub w rzędzie, z zachowaniem porządku, aby każdy gość mógł sięgnąć po odpowiedni kieliszek.

FAQ

• Jakie elementy powinny znaleźć się na stole podczas eleganckiego przyjęcia?
  Stół powinien być nakryty eleganckim obrusem, na którym umieszczamy talerze, sztućce, kieliszki, szklanki oraz serwetki. Ważne, by każdy element był zgodny ze stylem przyjęcia i pasował do reszty zastawy.
• Gdzie układa się serwetki na stole?
  Serwetki kładziemy po lewej stronie talerza, zwykle zwinięte w elegancki sposób. Na formalnych przyjęciach mogą być umieszczone w pierścieniu.
• Jak ustawić sztućce przy talerzu?
  Sztućce należy układać w kolejności, w jakiej będą używane – widelce po lewej stronie talerza, noże i łyżki po prawej stronie, a sztućce do deseru nad talerzem.
• Jakie kieliszki ustawić na stole?
  Kieliszki powinny być ustawione po prawej stronie talerza, w kolejności od kieliszka do wina czerwonego, przez białe, po kieliszek do wódki lub szampana, w zależności od menu.